ایران و آمریکا توافق کرده بودند، اسرائیل بهم زد | توضیحات دیپلمات ارشد پیشین درباره پشت درهای بسته عمان
رویداد۲۴| پس از حملات گسترده آمریکا به تأسیسات هستهای ایران، این پرسش مطرح است که از برنامه هستهای ایران چه باقی مانده؟ ایران چه خواهد کرد و آیا به سمت ساخت بمب میرود؟ سیدحسین موسویان، دیپلمات ایرانی و عضو سابق تیم مذاکره کننده در مصاحبه با شبکهایبیسی به این سوالات پاسخ میدهد. او تاکید میکند که برنامه هستهای ایران از بین رفتنی نیست و هیچ حملهای قادر به از میان بردن دانش نیست. او اسرائیل مسئول مستقیم شرایط کنونی میداند، زیرا با حمله به ایران توافقاتی که در جریان مذاکرات عراقچی و ویتکاف حاصل شده بود را از بین برده است. او همچنین تاکید میکند که احتمال دارد ایران از NPT هم خارج شود.
پس از حملات آخر هفته آمریکا، چه چیزی از برنامه هستهای ایران باقی مانده است؟
تردیدی نیست که تأسیسات هستهای ایران هدف حمله قرار گرفته، بمباران شده و آسیب دیدهاند. ساختمانها، زیرساختها، تاسیسات و شاید حتی برخی سانتریفیوژها تا حدی تخریب شده، اما نه کاملاً. با این حال، اگر هدف آمریکا و اسرائیل نابود کردن برنامه هستهای ایران بوده، مطمئن هستم که شکست خوردهاند. حتی اگر یک حمله دیگر انجام دهند، یا صد حمله دیگر، باز هم شکست خواهند خورد؛ چون شما نمیتوانید فناوری و دانش را نابود کنید. میشود ساختمانها را خراب کرد، اما در نهایت این کار نتیجه معکوس دارد.
ایرانیها دانش و فناوری را دارند و میتوانند همه چیز را بازسازی کنند، چه یک ماه طول بکشد، چه پنج ماه یا شش ماه؛ بنابراین باید دید هدف نهایی آمریکا و اسرائیل چیست؟ آنها نمیتوانند توانمندی هستهای ایران را از بین ببرند، چون این دانش در ایران نهادینه شده است. هدف ایران این است که دوباره برنامهاش را احیا کند و به جایگاه قبلی بازگردد. واقعیت این است که از زمان انقلاب تاکنون، برنامه هستهای ایران صلحآمیز بوده است. ایران عضو پیمان عدم اشاعه است و در طول تاریخ، بیشترین دسترسی را به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی داده است.
اجازه بدهید اینجا مداخله کنم، چون آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته ایران از تعهدات خود تخطی کرده و ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد دارد. این چطور میتواند بخشی از یک برنامه صلحآمیز باشد؟
آنچه شما گفتید دقیقاً همان روایت ساختگی و جعلی است که همیشه در رسانههای غربی شنیده میشود.
اما این گفته رسانههای غربی نیست؛ این گزارش رسمی آژانس بینالمللی انرژی اتمی است—سازمانی که خودتان به آن استناد کردید.
اجازه بدهید توضیح بدهم. بله، آژانس گفته ایران برخی از تعهداتش را نقض کرده و ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد دارد. اما این فقط نیمی از حرف آژانس است. رسانههای غربی معمولاً فقط نیمی از حقیقت را بیان میکنند، اما نیمه دیگر را نمیگویند.
اصل ماجرای ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم چیست؟
پس واقعیت کامل درباره ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصدی چیست؟
توضیح میدهم، فقط اجازه بدهید نکته قبلی را تمام کنم. از سال ۲۰۰۳ تاکنون، آژانس در بیش از ۱۰۰ گزارش و بیانیه طی ۲۰ سال گذشته، به طور مداوم تأیید کرده که هیچ مدرکی دال بر انحراف برنامه هستهای ایران به سمت سلاح وجود ندارد. این واقعیت اول است.
بیشتر بخوانید: موسویان: دانش هستهای ایران با عملیات نظامی نابود نمیشود
واقعیت دوم اینکه حتی اگر شواهدی وجود داشته باشد، تصمیمگیری درباره آن برعهده شورای امنیت سازمان ملل است، نه یک کشور خاص. ایالات متحده قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و توافقهای پادمان آژانس را نقض کرد. در پاسخ به تخلفات آمریکا، ایران همکاری خود را با آژانس کاهش داد. افزایش تحریمها و فشارهای آمریکا، ایران را وادار کرد تا برنامه هستهای خود را گسترش دهد. نه برای ساخت بمب، بلکه بهعنوان ابزار چانهزنی. غنیسازی تا ۶۰ درصد برای فشار دیپلماتیک بر آمریکا و بازگرداندن آن به مذاکرات هستهای بوده و هست.
اسرائیل از روند مذاکرات راضی نبود و حمله کرد
پس انبارکردن ۴۰۰ کیلوگرمی اورانیوم، همانطور که گفتید، ابزار چانهزنی است. آیا میدانید این ذخیره قبل از حملات آمریکا منتقل شده بود یا نه؟
همه میدانند که رئیسجمهور ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود، توافق هستهای ایران را از بین برد و بحران کنونی را پایهگذاری کرد. بعد، در دوره دوم خود، ایران را به مذاکرات دیپلماتیک دعوت کرد. ایران هم پذیرفت. استیو ویتکوف نماینده آمریکا بود و عباس عراقچی نماینده ایران دو سه دور مذاکره در عمان و رم برگزار کردند و درباره اصول کلی یک توافق جدید هستهای به توافق رسیدند. منابع ایرانی به من گفتند که آنها بر سر چهار اصل اصلی توافق کردند.
اجازه بدهید به آن بخش اشاره کنیم. درباره آن توافق کلی میان ایران و آمریکا پیش از آغاز حملات اسرائیل، چه چیزی میتوانید بگویید؟ چه چیزهایی مورد توافق قرار گرفت؟
اول اینکه درباره شفافیت، بازرسی و سازوکارهای راستیآزمایی توافق شد. ایران پذیرفت بالاترین سطح بازرسی و شفافیت موجود در سطح بینالمللی را اجرا کند.
دوم اینکه توافق شد ذخیره ۴۰۰ کیلوگرمی یا رقیق شود یا به خارج از کشور منتقل گردد؛ بنابراین، هیچ نگرانی درباره احتمال ساخت ۱۰ بمب هستهای باقی نمیماند.
سوم، غنیسازی در ایران به زیر ۵ درصد کاهش مییافت که برای مصارف غیرنظامی است؛ بنابراین نگرانی درباره ۶۰ یا ۹۰ درصد غنیسازی برای برنامه احتمالی هستهای برطرف میشد.
چهارم، ایران با آژانس همکاری میکرد تا همه مسائل فنی باقیمانده حلوفصل شود.
اینها چهار اصل مهمی بودند که میان ایران و آمریکا در سه دور نخست مذاکره توافق شد. اما اسرائیل از روند برای توافق ناراضی بود و به ایران حمله کرد.
آمریکا به قوانین بینالمللی پایبند نباشد از NPT خارج میشویم
حالا بگذارید این را بپرسم: به نظر شما، آیا ایران در پیمان عدم اشاعه باقی خواهد ماند یا از آن خارج خواهد شد؟
این بستگی به رفتار آمریکا دارد. اگر آمریکا به قوانین و مقررات بینالمللی پایبند باشد، اگر حقوق ایران را مانند سایر اعضای پیمان عدم اشاعه به رسمیت بشناسد، ایران در NPT باقی خواهد ماند و هرگز به دنبال ساخت سلاح هستهای نخواهد رفت. ایران حاضر است در بالاترین سطح ممکن بازرسی و شفافیت همکاری کند تا ثابت شود برنامه هستهایاش صلحآمیز است.
بیشتر بخوانید: گفتوگوی جنجالی سی ان ان با دیپلمات پیشین ایران | موسویان: اگر هدف تغییر نظام باشد، ایران بمب اتم میسازد
و اگر ایران از این پیمان خارج شود، آیا به نظر شما انگیزهای برای شتاب گرفتن تلاشها برای دستیابی به سلاح هستهای وجود خواهد داشت؟
باز هم بستگی به رفتار آمریکاست. اگر آمریکا به سیاستهای خصمانه خود همچون:جنگ، تحریم، ترور، عملیات سایبری و نفی حقوق مشروع هستهای ایران ادامه دهد، چرا ایران نباید به سمت ساخت بمب هستهای برود؟
این حرف شبیه یک تهدید به نظر میرسد.
این واکنشی است به تهدید و تهدید از طرف اسرائیل است! چرا شما واقعیت را وارونه جلوه میدهید؟ ایران مورد حمله قرار گرفت. ایران آغازگر حمله نبود. اسرائیل به ایران حمله کرد، آمریکا به ایران حمله کرد، اما حالا شما از تهدید ایرانی صحبت میکنید؟
آنچه محرز است توسعه و تجهیز تسلیحات شیمیایی عراق توسط برخی کشورهای غربی به ویژه آلمان انجام شد و این مطالبه ملی ایرانیان برای چند نسل بوده و در آینده هم باقی خواهد ماند تا زمانی که حقیقت مشخص و عدالت در قبال کسانی که در این خصوص نقش داشتند، اجرا شود.
دو سال پیش پیشنهادی را برای تشکیل سازوکار حقیقتیاب برای مشخص شدن ابعاد حمایت آلمان از برنامه تسلیحات شیمیایی عراق مطرح کردیم و کماکان پیگیر هستیم. آلمانها گفتند به این مسئله در نظام قضائی پرداختند و احکامی صادر شده و باید اسناد این احکام را در اختیار ما قرار دهند.